TMK 136. Madde- Evlenmek İçin Gereken Belgeler

“Madde 136- Erkek ve kadından her biri, nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt örneğini, önceki
evliliği sona ermiş ise buna ilişkin belgeyi, küçük veya kısıtlı ise ayrıca yasal temsilcisinin imzası
onaylanmış yazılı izin belgesini ve evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık
raporunu evlendirme memurluğuna vermek zorundadır.”

Türk Medeni Kanunu’nun 136. maddesi, evlilik başvurusunda bulunacak taraflardan talep edilen belgeleri ayrıntılı bir şekilde düzenleyen, evlilik işlemlerinin hukuki ve toplumsal güvence altına alınmasını amaçlayan önemli bir hukuk normudur. Evlilik, bireylerin özel yaşamlarını şekillendiren bir olay olmanın ötesinde toplumsal bir kurumdur ve bu nedenle belirli kurallar çerçevesinde yürütülmesi gerekir. Madde 136, evlilik başvuru sürecinde taraflardan talep edilen belgeleri ve bu belgelerin neden gerekli olduğunu açıklığa kavuşturarak, evlilik müessesesinin sağlıklı bir şekilde işlemesini hedeflemektedir. Bu makalede, madde 136’nın detayları ve uygulama süreçleri çeşitli alt başlıklar altında ele alınacaktır.

1. Nüfus Cüzdanı ve Nüfus Kayıt Örneği

Madde 136’nın öngördüğü ilk belge türü, nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt örneğidir. Nüfus cüzdanı, kişinin kimliğini ve medeni halini belirleyen bir belge olup, evlilik başvurusu sırasında tarafların kimliklerini doğrulamak için kullanılır. Ayrıca, nüfus kayıt örneği, tarafların aile bilgilerini, medeni durumlarını ve varsa önceki evliliklerini açıkça ortaya koyar. Bu belge, evlenecek kişilerin birbiriyle evlenmelerine engel teşkil edecek bir durumun olup olmadığını değerlendirmek açısından büyük önem taşır. Örneğin, bir kişinin hâlihazırda evli olması, akrabalık durumu veya mahkeme kararıyla evlenmesinin yasaklanmış olması gibi durumlar bu belgeler aracılığıyla tespit edilebilir.

Nüfus kayıt örneği, ayrıca tarafların çocukları olup olmadığını ve bu durumun yeni evliliklerini nasıl etkileyebileceğini değerlendirmek için de kullanılır. Bu bilgi, tarafların evlilik sonrası sorumluluklarını daha iyi planlamalarına yardımcı olur.

2. Önceki Evliliğin Sona Erdiğine Dair Belge

Evlenecek kişilerden biri veya her ikisi daha önce evlenmişse, önceki evliliğin sona erdiğini kanıtlayan bir belge sunulması zorunludur. Bu belge, boşanma kararı, eşin ölümü durumunda ölüm belgesi veya önceki evliliğin sona erdiğini kanıtlayan diğer resmi belgeler olabilir. Bu gereklilik, önceki evliliğin yasal olarak sona erdiğini ve tarafların yeni bir evlilik yapma hakkına sahip olduklarını doğrulamak için önemlidir.

Önceki evliliğin sona erdiğine dair belgeler, aynı zamanda hukuki ihtilafların önlenmesi açısından da kritiktir. Örneğin, boşanma davası tamamlanmadan yapılan bir evlilik, yasal olarak geçersiz sayılır ve tarafların ciddi hukuki sorunlarla karşılaşmasına yol açabilir. Bu nedenle, evlendirme memurları bu belgeleri dikkatle incelemek ve doğruluğunu teyit etmekle yükümlüdür.

3. Küçük veya Kısıtlı Olma Durumunda Yasal Temsilci Onayı

Madde 136, evlilik başvurusu sırasında taraflardan birinin küçük veya kısıtlı olması durumunda, yasal temsilcilerinin yazılı iznini şart koşar. Yasal temsilcinin imzasının noterce onaylanmış olması gereklidir. Bu düzenleme, küçüklerin ve kısıtlıların korunmasını ve haklarının ihlal edilmemesini sağlamayı amaçlar. Yasal temsilcinin izni olmaksızın yapılan evlilik başvuruları geçersizdir.

Bu gereklilik, özellikle çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi ve bireylerin tam anlamıyla özgür iradelerine dayanarak evlenmelerinin sağlanması açısından son derece önemlidir. Ayrıca, kısıtlı kişilerin evlenmesi durumunda, bu kişilerin haklarının korunması ve evlilikten doğabilecek olası sorunların önlenmesi de bu düzenlemenin hedeflerinden biridir.

4. Sağlık Raporu: Evlilik İçin Sağlık Durumunun Önemi

Tarafların, evlenmeye engel bir hastalıklarının bulunmadığını gösteren bir sağlık raporu sunmaları da madde 136 kapsamında zorunludur. Bu sağlık raporu, genellikle bulaşıcı hastalıklar, genetik riskler ve çiftlerin gelecekteki sağlık durumlarını etkileyebilecek diğer tıbbi durumları değerlendirmek amacıyla talep edilir. Sağlık raporu, sadece evlenecek tarafların değil, aynı zamanda gelecekte doğacak çocukların sağlığını güvence altına almak için de büyük önem taşır.

Sağlık raporları, tarafların birbirlerinin sağlık durumları hakkında bilgi sahibi olmalarına olanak tanır. Örneğin, taraflardan birinin ciddi bir genetik hastalık taşıması durumunda, bu bilgi evlilik kararı üzerinde etkili olabilir. Ayrıca, bazı bulaşıcı hastalıkların tedavi edilebilir olması, taraflara evlilik öncesinde sağlık sorunlarını çözme fırsatı sunar.

5. Belgelerin Teslim Süreci ve Hukuki Önemi

Evlendirme memurluğuna teslim edilen belgeler, evlilik başvurusunun değerlendirilmesi ve onaylanması sürecinde kritik bir rol oynar. Belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde sunulması, işlemlerin hızlı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlar. Eksik veya hatalı belgeler, başvurunun reddedilmesine veya sürecin uzamasına neden olabilir. Bu nedenle, tarafların belgelerini dikkatlice hazırlamaları ve sunmaları gerekmektedir.

Eksiksiz belgelerin teslim edilmesi, aynı zamanda tarafların hukuki güvenliğini de sağlar. Belgelerde yapılan yanlışlıklar veya eksiklikler, ileride doğabilecek hukuki ihtilaflara neden olabilir. Örneğin, sağlık raporunun eksik olduğu bir durumda, taraflardan biri evlilik sonrası ortaya çıkan bir sağlık sorunundan dolayı diğer tarafı suçlayabilir.

6. Evlendirme Memurunun Sorumlulukları

Evlendirme memuru, tarafların sunduğu belgeleri dikkatlice incelemek ve belgelerin doğruluğunu teyit etmekle yükümlüdür. Bu süreç, evlilik başvurusunun hukuka uygun bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Memur, ayrıca tarafların evlenmesine engel bir durum olup olmadığını tespit etmek ve gerekli durumlarda başvuruyu reddetmekle sorumludur.

Evlendirme memurunun sorumlulukları arasında, tarafların özgür iradelerinin beyan edilip edilmediğini kontrol etmek de bulunmaktadır. Baskı, tehdit veya zorlama altında yapılan evlilikler, yasal olarak geçersiz sayılabilir. Bu nedenle, memurlar tarafların özgür iradelerini beyan etmelerini sağlamak için gerekli tüm önlemleri almalıdır.

7. Belgelerin Arşivlenmesi

Evlilik başvurusunda sunulan belgeler, başvuru tamamlandıktan sonra evlendirme memurluğu tarafından arşivlenir. Bu belgeler, ileride doğabilecek hukuki ihtilaflarda delil olarak kullanılabilir. Örneğin, boşanma davalarında veya miras meselelerinde bu belgeler önemli bir rol oynayabilir.

Arşivleme süreci, belgelerin düzenli bir şekilde saklanmasını ve gerektiğinde kolayca erişilebilir olmasını sağlamayı hedefler. Bu, hem tarafların haklarının korunmasını hem de devletin evlilik kayıtlarını düzenli bir şekilde tutmasını kolaylaştırır.

8. Toplumsal ve Hukuki Açıdan Önemi

Madde 136, evlilik başvurusunda talep edilen belgelerin yalnızca hukuki bir zorunluluk olmadığını, aynı zamanda toplumsal düzenin korunması açısından da kritik bir öneme sahip olduğunu gösterir. Evlilik, bireylerin hak ve sorumluluklarını etkileyen bir sözleşmedir ve bu nedenle tarafların tam anlamıyla bilinçli bir şekilde karar vermesi gerekir.

Sağlık raporları, nüfus kayıtları ve diğer belgeler, tarafların evlilikten doğabilecek tüm sorumlulukları ve riskleri anlamalarına yardımcı olur. Ayrıca, bu belgeler aracılığıyla toplumda kayıt dışı evliliklerin ve yasadışı uygulamaların önüne geçilir.

Sonuç

Türk Medeni Kanunu’nun 136. maddesi, evlilik başvurusunda bulunacak taraflardan istenen belgeleri ayrıntılı bir şekilde düzenleyen ve evlilik işlemlerinin şeffaf, adil ve hukuka uygun bir şekilde yürütülmesini sağlayan bir düzenlemedir. Nüfus cüzdanı, nüfus kayıt örneği, önceki evliliğin sona erdiğine dair belge, yasal temsilci onayı ve sağlık raporu gibi belgeler, evlilik müessesesinin temel taşlarını oluşturur. Bu düzenleme, tarafların haklarını korurken toplumsal düzenin de devamlılığını sağlar. Tarafların, belgelerini eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlayarak süreci tamamlamaları, evlilik işlemlerinin sorunsuz bir şekilde ilerlemesine ve tarafların haklarının korunmasına katkıda bulunur.