TMK 134. Madde- Evlenmeye Başvuru Makamı

“Madde 134- Birbiriyle evlenecek erkek ve kadın, içlerinden birinin oturduğu yer evlendirme
memurluğuna birlikte başvururlar.
Evlendirme memuru, belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği
memur, köylerde muhtardır.”

Türk Medeni Kanunu’nun 134. maddesi, evlilik kurumunun temel ilkelerini düzenleyen ve evlilik başvurusu sürecini belirleyen önemli bir hukuk kuralıdır. Bu maddeye göre, evlenecek erkek ve kadın, birlikte başvuru yaparak evlilik niyetlerini resmi olarak beyan etmek zorundadır. Bu düzenleme, evlilik müessesesinin resmiyetini sağlamak, yasal bir çerçeveye oturtmak ve tarafların haklarını korumak amacıyla hazırlanmıştır.

Birinci fıkrada belirtilen “Birbiriyle evlenecek erkek ve kadın, içlerinden birinin oturduğu yer evlendirme memurluğuna birlikte başvururlar” ifadesi, evlilik işlemlerinin usulüne uygun şekilde başlatılmasını öngörmektedir. Bu hüküm, tarafların ikisinin de rızasını açıkça ortaya koymasını gerektirir. Bu bağlamda, medeni kanun evliliği, yalnızca bireysel bir karar değil, aynı zamanda toplumsal bir taahhüt olarak değerlendirir.

Evlilik başvurusunun, tarafların ikametgahlarına uygun bir evlendirme memurluğuna yapılması zorunluluğu, işlemlerin düzenli ve hukuka uygun yürütülmesini sağlar. Bu aynı zamanda, tarafların evlenme niyetlerini kendi sosyal çevrelerinde ve yerel idarelerin bilgisi dahilinde beyan etmeleri gerektiğini ifade eder. Bu uygulama, hem toplumsal denetim hem de hukuki sorumluluk açısından önemlidir.

Madde 134’ün ikinci fıkrası, evlendirme memurunun kim olduğunu ve bu yetkinin kimlere verildiğini açıklar. Buna göre, belediye bulunan yerlerde evlendirme memuru, belediye başkanı veya onun bu işle görevlendireceği bir memurdur. Köylerde ise bu görev muhtara aittir. Bu düzenleme, yerel yönetimlerin ve köy idarelerinin evlilik işlemlerinde doğrudan bir rol oynadığını ortaya koymaktadır.

Evlendirme memurunun yetkilendirilmesi, hem işlemlerin ciddiyetini hem de hukuki geçerliliğini pekiştiren bir unsurdur. Belediye başkanları veya yetkilendirdikleri memurlar, evlilik işlemlerini yürütürken tarafların medeni hallerini, yasal engelleri ve diğer gerekli bilgileri dikkatle incelemekle yükümlüdür. Bu süreç, hukuki güvenliği artırırken tarafların haklarını koruma altına alır.

Evlilik, yalnızca bireyler arasındaki bir ilişki değil, aynı zamanda toplumsal ve hukuki bir kurumdur. Bu nedenle, Medeni Kanun’un evlilikle ilgili hükümleri, bireylerin ve toplumun çıkarlarını dengeleme amacını taşır. Madde 134, bu dengeyi sağlamak için, evlilik başvuru sürecini düzenlerken tarafların özgür iradelerine, toplumsal denetime ve hukuki güvenliğe vurgu yapar.

Bu madde, evlilik başvurusunda bulunan tarafların tam ehliyetli olması gerektiğini de ima eder. Tam ehliyet, kişinin ayırt etme gücüne sahip olması, reşit olması ve kısıtlı olmamasıdır. Eğer taraflardan biri bu şartları sağlamıyorsa, evlilik başvurusu geçerli olmaz. Bu durum, evlilik işlemlerinin hukuka uygun ve tarafların haklarını gözeten bir şekilde yürütülmesi açısından önemlidir.

Türk Medeni Kanunu’nun 134. maddesi, aynı zamanda evlilik öncesi hazırlıkların tamamlanmasını gerektirir. Bu süreçte, tarafların nüfus kayıtlarının incelenmesi, sağlık raporlarının alınması ve evlenme ehliyet belgelerinin temin edilmesi gibi işlemler yer alır. Bu belgeler, tarafların evlilik için gerekli yasal şartları sağladığını kanıtlar.

Madde 134’ün uygulama sürecinde, evlendirme memurlarına önemli görevler düşmektedir. Memurlar, tarafların evlenme isteğini beyan ettikten sonra, başvurunun hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Eğer tarafların evlenmesine engel bir durum yoksa, başvuru kabul edilir ve evlilik işlemleri başlatılır. Ancak, evlendirme memuru herhangi bir yasal engel tespit ederse, bu durum taraflara bildirilir ve gerekli önlemler alınır.

Evlendirme memurlarının bir diğer önemli görevi, tarafların özgür iradelerini beyan etmelerini sağlamaktır. Evlilik, baskı veya zorlama altında yapılmaması gereken bir sözleşmedir. Bu nedenle, başvuru sürecinde tarafların iradelerinin özgür olup olmadığı dikkatle değerlendirilir. Eğer zorlama, tehdit veya herhangi bir baskı unsuru tespit edilirse, evlendirme memuru bu durumu derhal yetkililere bildirmekle yükümlüdür.

Türk Medeni Kanunu’nun 134. maddesi, aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir bağlamda değerlendirilmelidir. Evlilik, Türk toplumunda önemli bir yer tutan ve aile kurumunun temelini oluşturan bir müessesedir. Bu nedenle, evlilikle ilgili düzenlemeler, toplumun değerlerini ve normlarını yansıtır. Madde 134, evlilik başvurusunun resmi bir nitelik kazanmasını ve bu sürecin şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlayarak toplumsal düzenin korunmasına katkıda bulunur.

Bu madde, ayrıca kadın ve erkek eşitliğine vurgu yapan bir düzenlemedir. Başvurunun birlikte yapılması şartı, tarafların eşit bir şekilde sürece dahil olmasını sağlar. Bu düzenleme, evlilik müessesesinin temelinde eşitlik ve karşılıklı saygının yer alması gerektiğini ifade eder. Böylece, taraflar arasındaki hak ve sorumluluk dengesi korunur.

Evlilik başvurusu süreci, tarafların medeni hallerinin incelenmesi, sağlık durumlarının değerlendirilmesi ve evlenme ehliyet belgelerinin hazırlanması gibi aşamalardan oluşur. Bu süreç, tarafların birbirlerini daha yakından tanımasına ve evlilik kararlarını bilinçli bir şekilde vermelerine olanak tanır. Ayrıca, bu süreçte elde edilen bilgiler, tarafların gelecekte karşılaşabileceği olası sorunların önlenmesine katkı sağlar.

Madde 134, aynı zamanda aile hukuku alanında bir rehber niteliğindedir. Bu düzenleme, evlilik işlemlerinin yasal çerçevesini belirlerken, tarafların haklarını ve sorumluluklarını da net bir şekilde ortaya koyar. Bu bağlamda, madde 134, evlilik müessesesinin toplumdaki yerini ve önemini vurgulayan bir düzenlemedir.

Evlilik başvurularının yerel yönetimler aracılığıyla yapılması, aynı zamanda devletin bu süreçteki rolünü de ortaya koyar. Devlet, evlilik müessesesini düzenleyerek, toplumsal düzenin korunmasına katkıda bulunur. Yerel yönetimlerin bu süreçteki rolü, hem tarafların haklarını korumak hem de toplumsal denetimi sağlamak açısından önemlidir.

Sonuç olarak, Türk Medeni Kanunu’nun 134. maddesi, evlilik başvuru sürecini düzenleyen ve tarafların haklarını koruyan önemli bir hukuk kuralıdır. Bu madde, evlilik işlemlerinin şeffaf, adil ve hukuka uygun bir şekilde yürütülmesini sağlarken, toplumun değerlerini ve normlarını da yansıtır. Evlilik müessesesinin temeli olan bu düzenleme, tarafların eşitliğini, özgür iradesini ve haklarını koruyarak toplumsal düzenin sürdürülebilirliğine katkıda bulunur.