TMK 110. Madde- Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakfı

“Madde 110- Çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıflarının yöneticileri, yararlananlara,
vakfın örgütü, işleyişi ve malî durumu hakkında gerekli bilgiyi vermekle yükümlüdürler.
Vakfa ödenti veren çalıştırılanlar ve işçiler en az yapmış oldukları ödeme oranında
yönetime katılırlar ve temsilcilerini olabildiğince kendi aralarından seçerler.
Vakfın malvarlığının çalıştırılanların ve işçilerin yapacakları ödemelerle sağlanacak
bölümünün işverene karşı vakfın bir alacağından ibaret olması, ancak bu alacak için yeterli
güvence sağlanmış olmasına bağlıdır.
Yararlananların, vakfın edimlerinin yerine getirilmesini dava yoluyla isteyebilmeleri, ödenti
vermiş olmalarına veya vakfı düzenleyen hükümlerin kendilerine bu hakkı tanımış bulunmasına
bağlıdır.
Çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıflarında yararlananların yönetime katılmaları ve
vakıftan yararlanma koşulları ile ilgili hükümlerde yapılacak değişiklikler, vakıf senedine göre
buna yetkili organın istemi üzerine, denetim makamının yazılı görüşü alındıktan sonra yerleşim
yeri mahkemesince karara bağlanır.”

Türk Medeni Kanunu Madde 110: Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları

Türk Medeni Kanunu’nun 110. maddesi, çalıştırılanlara ve işçilere yardım amacıyla kurulan vakıfların işleyişi, yönetimi ve hukuki düzenlemelerine ilişkin önemli hükümler içermektedir. Bu madde, işçi ve çalışanların vakıf yönetimine katılım haklarını, vakfın malvarlığı üzerindeki güvenceleri ve yararlananların haklarını düzenler. Bu yazıda, Madde 110’un kapsamı, çalışanlara yardım vakıflarının işlevleri ve bu vakıflarla ilgili hukuki prosedürler ele alınacaktır.

Yardım Vakıflarının Amacı ve Yükümlülükleri

Çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıflarının temel amacı, çalışanların ve işçilerin sosyal ve ekonomik refahını desteklemektir. Bu vakıflar, yararlananların güvenliğini sağlamak ve desteklemek için malî ve sosyal yardımlar sunar. Madde 110 kapsamında vakıf yöneticilerinin şu yükümlülükleri bulunmaktadır:

1. Bilgi Verme Yükümlülüğü:
   • Vakıf yöneticileri, yararlananlara vakfın örgütü, işleyişi ve malî durumu hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
   • Bu bilgi verme yükümlülüğü, vakıf faaliyetlerinin şeffaflığını sağlamak ve yararlananların haklarını korumak için hayati öneme sahiptir.

Çalışanların Vakıf Yönetimine Katılımı

Madde 110, çalıştırılanların ve işçilerin vakıf yönetimine katılımını düzenler. Vakfa ödenti veren çalışanlar, yaptıkları katkı oranında yönetimde söz sahibi olurlar. Bu düzenleme, çalışanların vakıf yönetiminde etkin bir rol almasını sağlamak amacı taşır.

1. Temsilci Seçimi:
   • Çalışanlar ve işçiler, temsilcilerini mümkün olduğunca kendi aralarından seçerler.
   • Bu durum, çalışanların yönetimde doğrudan temsil edilmesini ve kendi çıkarlarını daha etkili bir şekilde savunabilmelerini sağlar.
2. Yönetimde Katılım Oranı:
   • Çalışanların yönetimdeki katılım oranı, vakfa yaptıkları ödenti oranında belirlenir.
   • Bu durum, çalışanların vakfa olan katkılarının yönetimdeki etkilerini doğrudan artırır.

Vakıf Malvarlığının Güvencesi

Yardım vakıflarının malvarlığı, çalışanların ve işçilerin yaptıkları ödemelerle oluşturulur. Ancak bu malvarlığının işverene karşı vakfın bir alacağı olarak değerlendirilmesi durumunda, yeterli güvence sağlanması zorunludur. Bu düzenleme, çalışanların katkılarının güvende olmasını sağlamayı amaçlar.

1. Güvence Şartı:
   • Vakıf malvarlığının işverene karşı bir alacak olarak değerlendirilmesi için yeterli güvencenin sağlanması gerekir.
   • Bu durum, vakfın malvarlığının korunmasını ve çalışanların haklarının güvence altına alınmasını sağlar.

Yararlananların Hakları ve Dava Açma Yetkisi

Madde 110, yararlananların vakfın edimlerini yerine getirmesini dava yoluyla talep etme hakkını da düzenler. Bu hak, ödenti vermiş olan çalışanlara veya vakıf senedinde bu hakkı kazanan kişilere tanınır.

1. Dava Hakkının Şartları:
   • Yararlananların dava açma hakkı, ödenti yapmış olmalarına veya vakıf senedinde bu hakkın tanınmış olmasına bağlıdır.
   • Bu düzenleme, çalışanların haklarını korumak ve vakıf yönetiminin yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak için önemlidir.

Vakıf Hükümlerinde Değişiklik

Yardım vakıflarının işleyişine ve yararlananların haklarına ilişkin hükümlerde yapılacak değişiklikler, belirli bir prosedüre tabidir. Bu değişiklikler, vakıf senedine göre yetkili organın talebi üzerine gerçekleştirilir.

1. Denetim Makamının Görüşü:
   • Vakıf hükümlerde değişiklik yapmak isteyen yetkili organ, denetim makamının yazılı görüşünü almak zorundadır.
   • Denetim makamının görüşü, değişikliklerin vakıf senedine ve hukuka uygunluğunu sağlamak amacı taşır.
2. Yerleşim Yeri Mahkemesinin Kararı:
   • Vakıf hükümlerindeki değişiklikler, yerleşim yeri mahkemesi tarafından karara bağlanır.
   • Mahkeme, değişikliklerin vakfın amacı ve yararlananların haklarıyla uyumlu olmasını gözetir.

Vakıf Yönetimi ve Denetimi

Yardım vakıflarının yönetimi ve denetimi, çalışanların ve işçilerin haklarını korumak için düzenlenmiştir. Yönetim ve denetim süreçleri şu unsurları içerir:

1. Yönetim İlkeleri:
   • Vakıf yönetimi, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine uygun olmalıdır.
   • Çalışanların yönetimde doğrudan temsil edilmesi, vakıf yönetiminin etkinliğini artırır.
2. Denetim Süreçleri:
   • Denetim makamları, vakıf faaliyetlerini düzenli olarak denetler ve hukuka uygunluğunu sağlar.
   • Denetim raporları, yararlananların haklarının korunması açısından önemlidir.

Sonuç

Türk Medeni Kanunu Madde 110, çalıştırılanlara ve işçilere yardım amacıyla kurulan vakıfların hukuki çerçevesini belirleyen kapsamlı bir düzenlemedir. Bu madde, çalışanların ve işçilerin vakıf yönetimine katılımını, malvarlığı güvencesini, yararlananların haklarını ve vakıf hükümlerinde yapılacak değişiklikleri ayrıntılı bir şekilde düzenler.

Yardım vakıflarının şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde yönetilmesi, çalışanların sosyal ve ekonomik güvenliğini sağlamak açısından büyük önem taşır. Madde 110, çalışanların haklarını koruma ve vakıfların etkinliğini artırma amacı güden bir hukuki dayanak sunar. Çalışanların yönetime katılımı, temsilci seçimi ve dava açma hakları, vakıfların toplumsal fayda sağlamasını destekleyen önemli unsurlardır.