TMK 107. Madde- Vakfın Tescili Sırasındaki Noksanlıklar

“Madde 107- Vakıf senedinde vakfın amacı ile bu amaca özgülenen mal ve haklar yeterince
belirlenmiş ise, diğer noksanlıklar vakfın tüzel kişilik kazanması için yapılan başvurunun reddini
gerektirmez.
Bu tür noksanlıklar, tescil kararı verilmeden önce mahkemece tamamlattırılabileceği gibi;
kuruluştan sonra da denetim makamının başvurusu üzerine, olanak varsa vakfedenin görüşü
alınarak vakfın yerleşim yeri mahkemesince tamamlattırılır.
Tescili istenen vakfa ölüme bağlı tasarrufla özgülenen mal ve haklar amacın gerçekleşmesine
yeterli değilse; vakfeden aksine bir irade açıklamasında bulunmuş olmadıkça bu mal ve haklar,
denetim makamının görüşü alınarak hâkim tarafından benzer amaçlı bir vakfa özgülenir”

Türk Medeni Kanunu Madde 107: Vakıf Kuruluşundaki Noksanlıklar ve Tamamlama Süreci

Türk Medeni Kanunu’nun 107. maddesi, vakıf kuruluşunda ortaya çıkan noksanlıkların nasıl ele alınacağını ve tüzel kişilik kazandırma sürecine etkilerini detaylı bir şekilde düzenlemektedir. Bu madde, vakıfların amaçlarını ve malvarlığını belirgin bir şekilde tanımlamaları gerektiğini vurgularken, bunun dışındaki eksikliklerin nasıl tamamlanabileceğine dair yol göstermektedir.

Bu yazıda, Türk Medeni Kanunu Madde 107’de düzenlenen hükümlerin kapsamı, uygulama detayları ve vakıfların hukuki durumu üzerindeki etkileri ele alınacaktır.

Vakıf Senedinin Unsurları ve Eksikliklerin Değerlendirilmesi

Bir vakfın kurulabilmesi için vakıf senedinde bazı temel unsurların bulunması zorunludur. Madde 107, vakıf senedinde yer alması gereken şu iki temel unsuru özellikle vurgular:

1. Vakfın Amacı: Vakıf senedinde, vakfın hangi amaca hizmet edeceğinin açık ve net bir şekilde belirtilmesi gerekir.
2. Mal ve Haklar: Vakfın amacına özgülenen mal ve hakların yeterince tanımlanması gereklidir.

Bu unsurlar, vakıf kuruluşu için asgari gerekliliklerdir. Ancak vakıf senedinde bu iki unsur tam olarak belirtilmiş olsa bile, diğer bazı eksiklikler bulunabilir. Madde 107, bu eksikliklerin vakıf tescilinin reddine neden olmayacağını ve bu eksikliklerin mahkemeler ya da denetim makamları aracılığıyla tamamlanabileceğini düzenler.

Noksanlıkların Tamamlanma Süreci

Vakıf senedindeki eksiklikler, tescil sürecinin farklı aşamalarında ele alınabilir. Madde 107, bu süreci ıki temel başlık altında düzenler:

1. Tescil Öncesinde Eksikliklerin Tamamlanması:
   • Eğer vakıf senedinde eksiklikler tespit edilirse, mahkeme tescil kararı vermeden önce bu eksikliklerin tamamlanmasını talep edebilir.
   • Mahkeme, bu süreçte vakfedenin ya da ilgili tarafların katkısını isteyerek eksiklikleri gidermeye yönelik bir çalışma yapar.
2. Kuruluştan Sonra Eksikliklerin Tamamlanması:
   • Eğer eksiklikler tescilden sonra fark edilirse, denetim makamı devreye girer. Denetim makamı, vakfın yerleşim yeri mahkemesine başvurarak eksikliklerin giderilmesini talep edebilir.
   • Mahkeme, vakfedenin görüşünü alma imkânı varsa bu görüşü alır ve eksiklikleri tamamlar.

Bu düzenleme, vakıfların hukuki yapılarının esneklik kazanmasına olanak tanırken, aynı zamanda vakıf kurucularının iradesinin korunmasını da hedefler.

Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakıflar ve Malvarlığı Yetersizliği

Madde 107, ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakıfların durumuna özel bir önem atfetmektedir. Eğer bir vakfa tahsis edilen mal ve haklar, vakıf amacının gerçekleştirilmesi için yeterli değilse, bu durumda nasıl hareket edileceği düzenlenmiştir:

• Vakfedenin İradesi: Eğer vakfeden, mal ve hakların yetersizliği durumunda bunların başka bir vakfa tahsis edilmesini öngörmüşse, bu irade esas alınır.
• Denetim Makamının Görüşü: Eğer vakfedenin aksine bir iradesi yoksa, denetim makamının görüşü alınarak hâkim, bu mal ve hakları benzer amaçlı bir vakfa tahsis eder.

Bu hüküm, vakıf amacının yerine getirilebilmesini sağlamak için yasal bir mekanizma sunar. Aynı zamanda, vakfedenin iradesine mümkün olduğu kadar sadık kalınması gerektiğini vurgular.

Denetim Makamının Rolü

Vakıfların hukuki süreçlerinde denetim makamı, önemli bir rol oynar. Madde 107, denetim makamının özellikle eksikliklerin giderilmesi ve malvarlığın yetersizliği durumunda harekete geçmesi gerektiğini belirtir. Denetim makamının temel görevleri şunlardır:

• Vakıf senedindeki eksiklikleri tespit etmek ve mahkemeye bildirmek.
• Ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakıfların malvarlığı yetersizliği durumunda hâkime rehberlik etmek.
• Vakıfların hukuka uygun olarak faaliyet göstermesini sağlamak.

Vakfedenin Görüşü ve Haklarının Korunması

Vakıf kurucusunun (vakfedenin) iradesi, vakıf kuruluşu ve faaliyetleri süresince önemli bir rehberdir. Madde 107, eksikliklerin giderilmesi veya malvarlığı yetersizliği durumunda vakfedenin görüşünün alınmasını önemser. Bu düzenleme, vakfedenin iradesinin korunmasına yönelik bir hukuki güvence sunar.

Ancak vakfedenin görüşü alınamıyorsa, denetim makamı ve hâkim, vakfın amacına en uygun çözümü bulmakla yükümüldür. Bu durum, vakıfların esnekliğini artırır ve toplumsal faydayı ön planda tutar.

Sonuç

Türk Medeni Kanunu Madde 107, vakıfların hukuki altyapısını güçlendiren ve kuruluş sürecinde ortaya çıkabilecek eksikliklere çözüm sunan önemli bir düzenlemedir. Bu madde, vakıf kuruluşu sırasında ortaya çıkan eksikliklerin vakfın tescilini engellememesi gerektiğini vurgular. Eksikliklerin tamamlanmasına yönelik mahkemelerin ve denetim makamlarının rolü, vakıfların toplumsal faydaya hizmet etme amacını destekler.

Ölüme bağlı tasarrufla kurulan vakıfların malvarlığı yetersizliği durumunda denetim makamının ve hâkimin devreye girerek benzer amaçlı vakıflara kaynak tahsis etmesi, vakıf sisteminin etkinliğini artırır. Vakfedenin iradesine mümkün olan en üst düzeyde sadık kalınması gerektiğini belirten bu düzenleme, bireysel iradeyi koruma ile toplumsal faydayı birleştiren bir yapı sunar.

Sonuç olarak, Madde 107, vakıfların hukuki ve toplumsal yapıda güçlü bir yer edinmesine katkı sağlayan temel ilkelerden biridir.